BİTKİSEL  ÜRETİMDE  BAKTERİYEL  HASTALIKLAR

BİTKİSEL  ÜRETİMDE  BAKTERİYEL  HASTALIKLAR

   BAKTERİLERİ  TANIYALIM

  Bakteri;  tekil isim: bacterium), tek hücreli mikroorganizma grubudur. Tipik olarak birkaç mikrometre uzunluğunda olan bakterilerin çeşitli şekilleri vardır, kimi küresel, kimi spiral şekilli, kimi çubuksu, kimi virgül şeklinde olabilir. Yeryüzündeki her ortamda bakteriler mevcuttur. Toprakta, deniz suyunda, okyanusun derinliklerinde, yer kabuğunda, deride, hayvanların bağırsaklarında, asitli sıcak su kaynaklarında, radyoaktif atıklarda büyüyebilen tipleri vardır. Tipik olarak bir gram toprakta bulunan bakteri hücrelerinin sayısı 40 milyon, bir mililitre tatlı suda ise bir milyondur; toplu olarak dünyada beş nonilyon (5×1030) bakteri bulunmaktadır, bunlar dünyadan biyokütlenin çoğunu oluşturur. Bakteriler gıdaların geri dönüşümü için hayati bir öneme sahiptirler ve gıda döngülerindeki çoğu önemli adım, atmosferden azot fiksasyonu gibi, bakterilere bağlıdır. Ancak bu bakterilerin çoğu henüz tanımlanmamıştır ve bakteri şubelerinin  sadece yaklaşık yarısı laboratuvarda kültürlenebilen türlere sahiptir. Bakterilerin araştırıldığı bilim bakteriyolojidir, bu, mikrobiyolojinin  bir dalıdır.Bakteri  tanımı  bitki  hastalıklarında  ilk defa 1878  yılında  Burill tarfından  yapılmıştır.Mikroskopun  bitkisel  hastalıklarda da  kullanılmasıyla  başlıyan  araştırmalar  özellikle  20. Yüzyılda  artmış  ve  günümüze  kadar  dünya da  200 civarında  bitkisel  bakterinin  tanımı  yapılmıştır.

   Yurdumuzda yetiştirilen  değişik  kültür  bitkilerinde  saptanan  resmi  kayıtlara  geçen  bakteri  sayısı  25  kadardır.Cinslerine  ve  türlerine  göre  değişmek  kaydı  ile  vücudları  üzerinde  tek,çift  ve  çok  kamçı  taşıyabildikleri  gibi,çubuk  şeklinde,kamçısız  olan  cins  ve  türleri de  söz  konusudur.Tek  hücreli,gerçek  çekirdeği  olmayan,Ribozom ve  genetik  materyali  olan  prokaryotlardır.

Bakteri hücre duvarları bitki ve mantar hücre duvarlarından farklıdırlar; bitki hücre duvarları selülozdan, mantarlarınkiler ise kitinden oluşur. Bakteri hücre duvarları arkelerinkinden de farklıdır, bunlarda peptidoglikan bulunmaz. Hücre duvarı çoğu bakterinin varlığını sürdürmesi için gereklidir, bu yüzden bir antibiyotik olan penisilin tarafından peptidoglikan sentezinin engellemesi bakterilerin ölümüne neden olur.

Bakterilerde başlıca iki tip hücre duvarı olduğu söylenebilir, bunlar Gram-negatif ve Gram-pozitif olarak adlandırılır. Bu adlar, hücrelerin Gram boyasıyla tepkimesinden kaynaklanır. Bu, bakterilerin sınıflandırılmasında çok eskiden beri kullanılan bir testtir.

Gram-pozitif hücreler, pek çok peptidoglikan ve teikoik asit tabakasından oluşan kalın bir hücre duvarına sahiptir. Buna karşın, Gram-negatif bakteriler birkaç peptidoglikan tabakası bulunur, bunun etrafını ikinci bir hücre zarı sarar, bu zarda lipopolisakkaritler ve lipoproteinler bulunur. Çoğu bakteri Gram-negatif bir hücre duvarına sahiptir, sadeceFirmicutes ve Actinobacteria'lar (bunlar daha evvel düşük G+C ve yüksek G+C Gram pozitif bakteriler diye bilinirdi) Gram-pozitif, düzene sahiptirler. Bu yapısal farklılık, antibiyotiklere duyarlılıkta farklılık yaratabilir;örneğin vankomisin Gram-pozitif bakterileri öldürmesine karşın, Haemophilus influenzae veya Pseudomonas aeruginosa gibi Gram-negatif patojenlere karşı etkisizdir.

Bakteryel hastalıklar tarımda da önemlidir, bakteriler bitkilerde yaprak beneği, ateş yanıklığı ve solmaya, çiftlik hayvanlarında da paratüberküloz, mastit, salmonella ve şarbona neden olur.

Bakteriler, çoğu zaman laktobasil türleri, maya ve küflerle beraber, fermante edilmiş gıdaların (peynir, turşu, soya sosu, sirke, şarap ve yoğurt gibi) hazırlanmasında binlerce yıldır kullanılmaktadırKimya endüstrisinde, enantiyomerik olarak saf kimyasalların üretilmesinde (bunlar ilaç ve tarımsal kimyasallarınhammadesidir) bakteriler önemli rol oynarlar.

Bakteriler ayrıca biyolojik haşare kontrolünde haşare ilaçlarının yerine kullanılabilirler. Bunun en yaygın örneği, Gram pozitif bir toprak bakterisi olan Bacillus thuringiensisdir (BT olarak da adlandırılır). Bu bakterinin alt-türleri kelebeklere (Lepidoptera türlerine) özgül bir böcek öldürücü olarak kullanılır. Spesifik olmalarından dolayı bu böcek öldürücüler çevre dostu olarak kabul edilir; insanlara, yabani hayvanlara, polinasyon yapan ve diğer faydalı böceklere etkileri çok az veya hiçtir. Hızlı büyüme ve kolaylıkla manipüle edilebilmelerinden dolayı bakteriler moleküler biyoloji, genetik ve biyokimyada birer araç olarak kullanılırlar. Bakteri DNA'sında mutasyon yapıp bunun fenotipini inceleyerek bilimciler genlerin, enzimlerin ve metabolik patikaların işlevlerini belirleyebilmekte, sonra edindikleri bilgileri daha karmaşık canlılara uygulayabilmektedirler. Muazzam miktarda enzim kinetiği ve gen ifadesi verileri, canlıların matematiksel modellerinde kullanılarak hücrenin biyokimyasının anlanması amaçlanmaktadır. Çok çalışılmış bazı bakterilerde bu mümkündür, Escherichia coli metabolizmasının modelleri üretilmekte ve denenmektedir.

SEBZEDE Kİ  YAYGIN  GÖRÜLEN  HASTALIKLAR

Domateste bakteriyel kanser ve solgunluk

Domates öz nekrozu

Domateste bakteriyel benek

Domateste bakteriyel leke

Domates bakteriyel solgunluk

Hıyar köşeli yaprak lekesi

Fasulye adi yanıklığı

Fasulye hale yanıklığı

       MÜCADELESİ:

n  Hastalıktan ari, sertifikalı tohum

n  Fidelik ve seralarda aşırı nem birikimini önlemek için havalandırma

n  Hastalıklı bitkiler sökülerek imha edilmeli

n  Bakım işlemleri sırasında bitkiler yaralanmamalı ve hasta bitkiler en sona bırakılmalıdır.

Diğer bakteriyel hastalıklara karşı yapılan bakır uygulamaları koltuk alma işleminden hemen sonra yapılmalıdır.

     Asit  ektraksiyon  yöntemi:

Tohumlar 45°C'deki asetik asit ile asidiye edilmiş %0.25'lik bakır asetat içinde 60 dakika bekletildikten sonra kurutulup ekilmelidir.

    Fermantasyon  yöntemi:

Domates meyveleri ezildikten sonra çekirdekleri ile birlikte doğrudan güneş ışınlarından korunmuş bir yere ince bir tabaka halinde serilerek, 20°C'de 4 gün bekletilmelidir. Fermantasyon sırasında gelişen bazı Bacillus spp. antagonistik etki göstererek tohum yüzeyindeki bakterileri elimine eder.

   Sıcaksu  yöntemi:

   Domates tohumları 50-54 o C’ de sabit tutulan sıcak suya 28 dakika bandırılarak, kurutulup sonra ekim yapılmalıdır.