SİRKE  SİNEKLERİ  VE  BİTKİLERDEKİ  ZARARLARI

SİRKE  SİNEKLERİ  VE  BİTKİLERDEKİ  ZARARLARI

Drosphila suzukii(diptera:drosophilidae )

Drosophila, küçük bir sinek cinsidir. Üyeleri genelde "meyve sineği" olarak adlandırılır. Ayrıca sirke sineği, şarap sineği, posa sineği ve üzüm sineği olarak da adlandırılır.

Olmuş veya olmamış meyvelerle beslenen Tephritidae familyasının üyeleri de meyve sineği olarak isimlendirilir. Özellikle Drosophila melanogaster genetik araştırmalarda model organizma olarak kullanılır. Meyve sineği ve Drosophila kelimeleri genellikle D. melanogaster ile eşanlamlı kullanılmasına rağmen Drosophila cinsi; görünüşlerinde, davranışlarında ve üreme ortamlarında farklılık gösteren yaklaşık 1500 tür içerir.Özellikle Drosophila  suzukii  ülkemizde  etkili olmaya başlamıştır.

   2010 Yılından sonra  ülkemizde de ciddi manada görülmeye  başlanmıştır,üreticilerimiz  ya  hiç  bilmiyor ya da bu  zararlıyı  ciddiye  almıyor.Akdeniz  Bölgesi’nden  sonra  Ege ve  Marmara  Bölgesi’ne  geçmiştir.Başta  şeftali olmak  üzere,erik,kiraz,vişne,bağ,çilek,frambuaz  gibi  bir çok  meyvede zarar vermektedir.Özellikle  bağda  tatlanma döneminde  üreticilerimiz  bu  zararlının olduğu bağlarda  salkım  güvesi ve  Botrytis (kurşuni küf)  ilaçlarını  kullandıkları  halde  çürümenin  devam  ettiğini  söylüyorlar,yeni  daha  etkili bir  ilaç  arayışına  gidiyorlar.Halbuki  esas zararlı  Drosophila suzukii.

1-TANIMI  VE  YAŞAYIŞI

Ergin dişi  3.2-3.4 mm, erkek 2.6-2.8 mm. Toraksı soluk kahverenkli ve abdomende yatay siyah çizgiler bulunur. Gözleri parlak kırmızı renkli. Erkeklerin kanatlarında noktalar vardır. Dişilerin kanatlarında nokta yoktur bu yüzden diğer sirke sinekleri ile karıştırılabilir. Larva 3.5 mm uzunlukta olabilir, beyaz renkli silindirik vücutludur ve pupa oluncaya kadar 3 larva dönemi geçirir. Pupa 2-3 mm uzunluğunda kırmızımsı kahverenklidir. Meyvenin içinde veya dışında olabilir. Yumurta ve larvaları meyvenin içinde bulunduğundan meyve üzerinde görmek mümkün değildir.

   KONUKÇULARI:

Çilek, kayısı, kiraz, şeftali, böğürtlen (Rubus spp.), yaban mersini, üzüm. Actinidia spp. (kivi), Trabzon hurması (hurmalar), Ficuscarica (incir), Fragaria ananassa (çilek), Malus domestica (elma), Prunus avium (tatlı kiraz), P. domestica Pyrus (erik), P.persica (şeftali), pyrifolia (Asya armut), Rubus armeniacus'un (Himalaya böğürtlen), R. loganobaccus (karadutlardan yetiştirirdi), R. idaeus (ahududu), R. laciniatus (dökmeyen böğürtlen), R. ursinus (marionberries) ve diğer böğürtlen (Rubusspp.), Vaccinium spp. (yaban mersini), Vitis vinifera (sofralık ve şaraplık üzüm).

    ZARAR  ŞEKLİ:

Diğer Drosophila türleri içinde ağaç üzerinde bulunan olgunlaşmış sağlıklı meyvelerde beslenebilen ve ender görülen bir türdür.

Zarar larva tarafından meyve içinde beslenmek suretiyle meydana getirilir. Bulaşmış olan meyvede beslendiği yerin çevresinde çökme başlar. Daha sonra fungal ve bakteriyel enfeksiyonlar meydana gelir. İnce kabuklu meyveleri bulaştırır ve yumuşak meyveler ve sert çekirdekli meyveler için önemli bir risk teşkil edebilmektedir. Aşırı olgun, dökülmüş, bozulmuş meyveler önemli bir risk teşkil etmektedir. Larva meyve içinde gelişerek meyvenin yumuşamasına ve pazar değerinin düşmesine neden olur.

Uygun koşullarda yılda 15 döl verebilir, hayat çemberi 10 gündür. Dişiler aktif olarak konukçusu oldukları olgunlaşmış meyveleri ararlar. Yumurtalar meyveye bırakılır ve burada gelişmesini tamamlar. Pupa meyve içinde veya toprakta bulunur. Ergin olarak kışlayan erginler korunaklı yerlerde bulunur ancak, uygun koşullarda bütün yıl boyunca aktif olabilir. Yüksek nem ve ılıman iklim koşulları gelişmesi için uygun ortamları oluşturur.

Tarla veya bahçe içinde kalan meyveler yumurta bırakmasına ve larvanın beslenmesine imkan sağlayarak besin kaynağı oluşturmaktadır.

D. suzukii  bulunduğu yerden  birkaç km uzağa uçabilme yeteneğine sahiptir. Uzak mesafelere yayılma bulaşık meyveler yolu ile olmaktadır. Meyvesi olmayan bitkilerin bu zararlıyı taşıması beklenmez.

 ABD'de şiddetli kayıplar (eyalet çapında 2009 yılında % 25 olarak tahmin) Kaliforniya'da kiraz üretiminde bildirilmiştir. California, Oregon ve Washington ve Oregon şeftali yetiştiricileri çeşitli meyve yetiştiricileri bazı alanlarda % 100 ‘ü  bulan  bitkisel kayıpları bildirdi. 

Drosophila suzukii (Diptera: Drosophilidae)’nin KONTROL VE ERADİKASYONU TALİMATI

 Genel Önlemler Zararlının erken tespitinin yapıldığı yerlerde sınırlı bir alanda popülasyon düşük yoğunlukta bulunduğunda çok sıkı uygulanan tedbirler ile eradikasyonu mümkündür. Eradikasyon tedbirleri aşağıda yer almaktadır:

 1. Meyveler  olgunlaştığında  hemen  hasata  başlanmalı  ve  hasattan  sonra  ağaç  üzerinde  meyve bırakılmamalıdır.

 2. Bulaşık  olduğu  bilinen bahçe  ve  çevresindeki  bahçelerde  ağaç  üzerindeki  meyvelerin  hasadı mutlaka  yapılmalı ve  geciktirilmemelidir.  Hasat  süresi  mümkün  olduğu  kadar  kısa  tutulmalıdır.

 3. Bulaşık  olduğu  belirlenen  bahçelerde  yere  dökülen  meyveler  zararlı  için  besin  kaynağı oluşturacağından,  yere  dökülen  meyve  artıkları,  tüketilmeyen  ve  ıskartaya  ayrılmış  meyveler açıkta  bırakılmamalı  toplanarak  en az  30 cm.  derinlikte  uygun  bir  alana  gömülmek  suretiyle imha  edilmelidir. Bu  tür  artıklardan  kesinlikle  kompost  yapılmamalıdır.

 4. Hasat  edilecek  meyve  türlerinin  larva  ile  bulaşıklığının  belirlenmesi  önemlidir. Bunun  için hasat  sırasında,  meyvelerin  imhasına  yönelik  karar vermek  için, tuzlu  su  solüsyonu  hazırlanarak D. suzukii’nin  meyvelerdeki  bulaşık  olma  durumu  belirlenmelidir. (Meyvede  larva  bulaşıklığı bulunmayan  ancak  ergin   yoğunluğunun  çok   düşük  olduğu  yerlerde  çok  sayıda  sirkeli  tuzak asılarak  zararlıyı  kontrol  altına  almak  mümkün  olabilmektedir).

 5. Kiraz  meyvesi  içinde   Drosophila suzukii   larvasının  varlığının  tespitinde  tuzlu su solüsyonu kullanılır.  Bunun için; tesadüfi  olarak  toplanan  30 adet  sağlam  meyve  plastik  poşet  içerisine konulur.  İçerisine  4  bardak  su  ve  1/4 ölçü  tuz konur.  10-15  dk . bekleni r  ve  larvaların  su  içinde yüzmeye  başlaması  takip  edilir.

6. Zararlının  bulunduğu  alandan  başka  yerlere  yayılmasına  neden  olabilecek  mekanizmalar örneğin,  traktör vb. ekipmanlar  temiz  tutulmalıdır.

7. Tuzak  kontrolleri  sırasında, zararlıyı  cezbetmemesi   açısından  tuzakta  bulunan  sirkenin  ağaçlara  yakın  yerlere  dökülmemelidir.

8. Bahçelerde  sulama  damlama  sulama  sistemi  ile  yapılmalıdır. Özellikle  bahçelerin  hasata  yakın dönemde  aşırı  sulanmasından  kaçınılmalıdır.

9. Çayır  ve  meralar, terk  edilmiş  bahçeler  zararlı  için konakçılık  yapacağı  için  kontrol  altında tutulmalıdır. Kendi  haline  bırakılmış  meyve  bahçelerinin  bulunduğu  yerlerde, otlu  ve  bakımsız ağaçların  bulunduğu  alanlar  bulaşma  kaynağı  oluşturacağından  kültürel   önlemlere   özen gösterilmelidir.

 10. Drosophila   suzukii’nin  birkaç  km  uçabildiği  bilindiğinden  mücadelenin  toplu  mücadele şeklinde  yapılması  sağlanmalıdır. Üreticiler  kendi  bahçesi  içinde  ve  yakınındaki  bahçelerde topluca  zararlı  ile mücadele  önlemlerini  almalıdır. Bulaşık  olduğu  bilinen  alan  ve  çevresindeki tüm  bahçelerde  yukarıda   önerilen   işlemlerin  hepsi   uygulanmalıdır.